បន្ទាប់ពីថ្ងៃជ័យជម្នះ ៧ មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ ប្រទេសកម្ពុជាបានរួចផុតពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម ប៉ុន្តែប្រទេសជាតិទាំងមូលស្ថិតក្នុងសភាពទទេស្អាត។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រូវបានបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទាំ ប្រជាជនស្លាប់បាត់បង់ជីវិតរាប់លាននាក់ អ្នករស់រានមានជីវិតរងរបួសផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ហើយសង្គមទាំងមូលត្រូវកសាងឡើងវិញពីចំណុចសូន្យ។ វាជាដំណាក់កាលដ៏លំបាកបំផុតនៃការស្តារប្រទេសជាតិឡើងវិញ។
- ការស្តារសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ
- ការរស់ឡើងវិញនៃសិទ្ធិសេរីភាព និងជីវភាពរស់នៅ
- បញ្ហាប្រឈម និងដំណើរឆ្ពោះទៅរកសន្តិភាពពេញលេញ
- សំណួរដែលសួរញឹកញាប់ (FAQs) អំពីការកសាងជាតិពីចំណុចសូន្យ
- ១. តើស្ថានភាពប្រទេសកម្ពុជាក្រោយថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៧៩ យ៉ាងណាដែរ?
- ២. តើអ្វីជាអាទិភាពដំបូងរបស់រដ្ឋអំណាចថ្មីក្រោយការរំដោះ?
- ៣. តើវិស័យសាសនា និងវប្បធម៌ត្រូវបានស្តារឡើងវិញដោយរបៀបណា?
- ៤. តើអ្វីជាឧបសគ្គចម្បងក្នុងការកសាងប្រទេសឡើងវិញក្នុងដំណាក់កាលនេះ?
- ៥. តើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសមានសារៈសំខាន់អ្វីខ្លះ?
ការស្តារសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ
រដ្ឋអំណាចថ្មីដែលកើតចេញពីថ្ងៃ ៧ មករា បានប្រឈមនឹងបញ្ហាប្រឈមដ៏ធំធេង។ ទីក្រុងភ្នំពេញ និងទីក្រុងផ្សេងៗទៀតត្រូវបានបោះបង់ចោល ហើយវាលស្រែចម្ការក្លាយជាទីវាលស្មៅ។ ភ្លាមៗក្រោយការរំដោះ រដ្ឋអំណាចបានចាប់ផ្ដើមចលនា “ស្ទូងស្រូវនៅខែប្រាំង” ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាអត់ឃ្លាន និងស្ដារផលិតកម្មកសិកម្មឡើងវិញ ដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃជីវិតប្រជាជន។
ការស្តារឡើងវិញនូវវិស័យអប់រំ សុខាភិបាល និងវប្បធម៌ ក៏ជាអាទិភាពចម្បងផងដែរ។ សាលារៀន និងមន្ទីរពេទ្យត្រូវបានបើកដំណើរការឡើងវិញជាបណ្ដើរៗ ទោះបីជាខ្វះខាតធនធានមនុស្ស និងសម្ភារៈយ៉ាងខ្លាំងក៏ដោយ។ ព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលត្រូវបានបង្ក្រាបយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក្នុងរបបមុន ក៏ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យរស់ឡើងវិញ ហើយវត្តអារាមជាច្រើនត្រូវបានជួសជុល។
ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមូលដ្ឋានដូចជា ផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន និងប្រព័ន្ធទឹកភ្លើង ក៏ត្រូវបានជួសជុលបន្តិចម្តងៗ ទោះបីជាមានកម្រិត និងពឹងផ្អែកលើជំនួយបរទេសក៏ដោយ។ ការខ្វះខាតធនធានមនុស្សដែលមានជំនាញ និងបទពិសោធន៍ គឺជាឧបសគ្គដ៏ធំមួយទៀត ដែលតម្រូវឲ្យមានការបណ្ដុះបណ្ដាលឡើងវិញពីដំបូង។
ការរស់ឡើងវិញនៃសិទ្ធិសេរីភាព និងជីវភាពរស់នៅ
ក្រោមរបបថ្មី ប្រជាជនកម្ពុជាបានចាប់ផ្ដើមទទួលបានសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានឡើងវិញ។ ពួកគេអាចប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតដោយសេរី អាចធ្វើដំណើរ និងអាចរៀបចំពិធីបុណ្យប្រពៃណីផ្សេងៗឡើងវិញ។ ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនបានចាប់ផ្ដើមប្រសើរឡើងជាលំដាប់ បើទោះជាស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពលំបាក និងការបិទខ្ទប់សេដ្ឋកិច្ចពីបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនក៏ដោយ។
បញ្ហាប្រឈម និងដំណើរឆ្ពោះទៅរកសន្តិភាពពេញលេញ
ទោះបីជាមានការខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការកសាងប្រទេសឡើងវិញក៏ដោយ កម្ពុជានៅតែប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាជាច្រើន ពិសេសគឺការបន្តសង្គ្រាមស៊ីវិលជាមួយកម្លាំងទ័ពខ្មែរក្រហមដែលនៅសេសសល់ និងក្រុមប្រដាប់អាវុធផ្សេងទៀត។ ការគំរាមកំហែងពីសង្គ្រាមនេះ បានធ្វើឲ្យដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍មានភាពយឺតយ៉ាវ។
ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះ និងឈានទៅរកសន្តិភាពពេញលេញ រដ្ឋអំណាចកម្ពុជាបានខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើការចរចា និងផ្សះផ្សាជាតិ។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះបានឈានដល់ការចុះហត្ថលេខាលើ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស នៅថ្ងៃទី ២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៩១ ដែលជាចំណុចរបត់ដ៏សំខាន់មួយក្នុងការបញ្ចប់ជម្លោះ និងនាំមកនូវសន្តិភាព ព្រមទាំងការរៀបចំការបោះឆ្នោតជាសកលលើកដំបូងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិនៅឆ្នាំ ១៩៩៣៕
សំណួរដែលសួរញឹកញាប់ (FAQs) អំពីការកសាងជាតិពីចំណុចសូន្យ
១. តើស្ថានភាពប្រទេសកម្ពុជាក្រោយថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៧៩ យ៉ាងណាដែរ?
ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតក្នុងស្ថានភាពទទេស្អាត។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងធនធានមនុស្សត្រូវបានបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទាំស្ទើរទាំងស្រុងដោយរបបខ្មែរក្រហម។
២. តើអ្វីជាអាទិភាពដំបូងរបស់រដ្ឋអំណាចថ្មីក្រោយការរំដោះ?
អាទិភាពចម្បងគឺការដោះស្រាយបញ្ហាអត់ឃ្លាន និងស្តារផលិតកម្មកសិកម្ម (ឧទាហរណ៍៖ “ស្ទូងស្រូវនៅខែប្រាំង”) រួមជាមួយនឹងការស្តារវិស័យអប់រំ សុខាភិបាល និងការអនុញ្ញាតឲ្យប្រជាជនរស់នៅដោយសេរីឡើងវិញ។
៣. តើវិស័យសាសនា និងវប្បធម៌ត្រូវបានស្តារឡើងវិញដោយរបៀបណា?
ព្រះពុទ្ធសាសនាដែលត្រូវបានហាមឃាត់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យរស់ឡើងវិញ ហើយវត្តអារាមជាច្រើនត្រូវបានបើក និងជួសជុល។ ប្រពៃណី និងពិធីបុណ្យនានាក៏ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យរៀបចំឡើងវិញផងដែរ។
៤. តើអ្វីជាឧបសគ្គចម្បងក្នុងការកសាងប្រទេសឡើងវិញក្នុងដំណាក់កាលនេះ?
ឧបសគ្គចម្បងៗរួមមាន៖ ការខ្វះខាតធនធានមនុស្ស និងសម្ភារៈ ការបន្តសង្គ្រាមស៊ីវិលជាមួយកម្លាំងប្រដាប់អាវុធនៅសេសសល់ និងការបិទខ្ទប់សេដ្ឋកិច្ចពីបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួន។
៥. តើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសមានសារៈសំខាន់អ្វីខ្លះ?
កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ដែលបានចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃទី ២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៩១ គឺជាចំណុចរបត់ដ៏សំខាន់មួយដែលបានបញ្ចប់ជម្លោះសង្គ្រាមស៊ីវិលនៅកម្ពុជា និងបានត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការវិលត្រឡប់មកវិញនូវសន្តិភាពពេញលេញ ព្រមទាំងការរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយអង្គការសហប្រជាជាតិនៅឆ្នាំ ១៩៩៣។
