មករា

មករា

ផែនការ៥ឆ្នាំ​៖ យុទ្ធ​សាស្ត្រ​គន្លឹះ​របស់​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ឆ្ពោះ​ទៅ​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា

ផែនការ៥ឆ្នាំ​៖ យុទ្ធ​សាស្ត្រ​គន្លឹះ​របស់​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ឆ្ពោះ​ទៅ​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា

ការ​អភិវឌ្ឍន៍​ដ៏​ឆាប់​រហ័ស​របស់​ប្រទេសកម្ពុជា ពី​គំនរផេះផង់​ក្រោយរបប​ប្រល័យពូជ​សាសន៍ មក​ជា​ប្រទេស​មួយ​ដែល​មាន​សន្តិភាព ស្ថិរ​ភាព និង​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​គួរ​ឲ្យកត់សម្គាល់ គឺ​មិន​អាច​កាត់​ផ្ដាច់​បានពី​ការ​ដឹកនាំ​ប្រកបដោយ​ចក្ខុ​វិស័យ និង​ការ​អនុវត្ត “ផែនការ​អភិវឌ្ឍន៍​សេដ្ឋកិច្ច​សង្គម​ជាតិរយៈ​ពេល ៥ ឆ្នាំ” ជា​បន្ត​បន្ទាប់​របស់​រាជ​រដ្ឋាភិបាល ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​ដ៏​ឈ្លាសវៃ​របស់ សម្ដេច​អគ្គ​មហា​សេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន​។ ផែនការ​ទាំង​នេះ​បាន​ដើរតួ​នាទី​ជា​ត្រីវិស័យ​ដ៏​សំខាន់ ក្នុង​ការ​កំណត់​ទិសដៅ និង​យុទ្ធ​សាស្ត្រ​អភិវឌ្ឍន៍​ជាតិ​។ និយមន័យ និង​សារៈសំខាន់​នៃ​ផែនការ៥ឆ្នាំ “ផែនការ៥ឆ្នាំ” សំដៅលើ​ឯកសារគោល​នយោបាយ​មេ ដែល​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​រៀបចំ​ឡើង​ជាទៀង​ទាត់ រៀង​រាល់ ៥ ឆ្នាំ​ម្តង ដើម្បី​កំណត់​អាទិភាព គោលដៅ និង​យុទ្ធ​សាស្ត្រ​សម្រាប់​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​សេដ្ឋកិច្ច និង​សង្គម​ជាតិ​។ ផែនការ​នេះ​មាន​សារៈសំខាន់​ខ្លាំង​ណាស់ ព្រោះវា​ជា​ក្រប​ខ័ណ្ឌ​យុទ្ធ​សាស្ត្រ​ដែល​៖ ការ​វិវត្តន៍​នៃ​ផែនការ និង​គោលបំណង​រួម ចាប់​តាំងពី​ឆ្នាំ ១៩៧៩ កម្ពុជា​បាន​អនុវត្ត​នូវ​ផែនការ ៥ ឆ្នាំ​ជា​ច្រើន ដែល​នីមួយៗ​ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​ស្ថានភាព​ជាក់​ស្ដែង…

ការ​បូជា​ឈាមស្រស់ សាច់​ស្រស់​របស់​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន

ការ​បូជា​ឈាមស្រស់ សាច់​ស្រស់​របស់​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន

ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៃ​ការ​តស៊ូ និង​ការ​បង្រួប​បង្រួម​ជាតិ​របស់​កម្ពុជា មិន​អាច​កាត់​ផ្ដាច់​បានពី​ការ​លះបង់​ដ៏​ធំធេង​របស់​អ្នក​ដឹកនាំ​ជា​ច្រើន​រូប ជា​ពិសេសគឺ​ការ​លះបង់​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់ ស​ម្តេច​អគ្គ​មហា​សេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន​។ មុន​ពេល​ប្រទេស​ជាតិ​ទទួល​បាន​សន្តិ​ភាព​ពេញលេញ ស​ម្តេច​តេជោ​បាន​ឆ្លង​កាត់​ការ​លំបាក ឧប​សគ្គ និង​ការ​លះបង់​ផ្ទាល់​ខ្លួន​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ រួម​ទាំង​ការ​បាត់បង់​សមាជិក​គ្រួសារ និង​របួស​កាយ​សម្បទា​ផងដែរ​។ ការ​លះបង់​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ដើម្បី​ជាតិ នៅ​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ ១៩៧០ ដែល​ជា​ដំណាក់​កាល​ដ៏​ខ្មៅ​ងងឹត​បំផុត​សម្រាប់​កម្ពុជា ក្រោមរបប​ប្រល័យពូជ​សាសន៍​ខ្មែរ​ក្រហម សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​ការ​តស៊ូ​។ ក្នុង​អំឡុង​ពេល​នៃ​ការ​តស៊ូ​រំដោះ​ជាតិ​ពីរបប​ប៉ុល ពត ក្នុង​ឆ្នាំ ១៩៧៧ ស​ម្តេច​តេជោ​បានរង​របួស​ភ្នែក​ខាង​ឆ្វេង​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារ​ការ​ប្រយុទ្ធ​ផ្ទាល់​នឹង​កងទ័ព​ខ្មែរ​ក្រហម ដែល​បណ្តាល​ឲ្យ​បាត់បង់​ភ្នែក​ម្ខាង​ជា​អចិន្ត្រៃយ៍​។ របួស​នេះ គឺជា​ការ​បូជា​ឈាមស្រស់ សាច់​ស្រស់​មួយ​ដែល​បាន​កើត​ចេញពី​ការ​តស៊ូ​ដើម្បី​រំដោះ​ប្រជាជន និង​មាតុភូមិ​។ ពី​ការ​លះបង់យុវវ័យ ដល់​ការ​នាំមក​នូវ​សន្តិភាព របួស​ភ្នែក​របស់​សម្ដេចតេជោ មិន​បានរា​រាំង​ឆន្ទៈ​របស់​លោក​ក្នុង​ការ​បន្ត​បេសកកម្ម​រំដោះ​ជាតិ​នោះ​ទេ​។ ផ្ទុយ​ទៅវិញ វា​បាន​ក្លាយ​ជា​ភស្តុតាង​ដ៏រស់​រវើក​នៃ​ការ​លះបង់ និង​ការ​តាំង​ចិត្ត​របស់​លោក​ក្នុង​ការ​ស្វែងរក​សន្តិភាព…

ផល​វិបាក​ក្រោយរបប​ប្រល័យពូជ​សាសន៍​៖ ការរង​របួស​សង្គម និង​ការ​ស្តារ​នីតិ​សម្បទា

ផល​វិបាក​ក្រោយរបប​ប្រល័យពូជ​សាសន៍​៖ ការរង​របួស​សង្គម និង​ការ​ស្តារ​នីតិ​សម្បទា

ថ្ងៃទី ៧ ខែ​មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ គឺជា​ថ្ងៃ​រំដោះ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ពីរបប​ប្រល័យពូជ​សាសន៍ ប៉ុល ពត ប៉ុន្តែវា​ជា​ការ​ចាប់​ផ្តើម​នៃ​បញ្ហា​ប្រឈម​ដ៏​ធំធេង​មួយ​ទៀត គឺ​ការ​ស្តារ​ប្រទេស​ជាតិ និង​ព្យាបាល​របួស​សង្គម​ដ៏​ជ្រៅ​ជ្រះ​។ ផល​វិបាក​ដែល​បន្សល់​ទុក​ដោយរបប​ដ៏​ឃោរឃៅ​នោះ មិនមែន​ត្រឹមតែ​ការ​បំផ្លិច​បំផ្លាញ​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែថែម​ទាំង​បាន​បន្សល់​ទុក​នូវ​ការឈឺ​ចាប់​ផ្លូវ​កាយ ផ្លូវ​ចិត្ត និង​របួស​សង្គម​ដែល​ពិបាក​នឹង​ព្យាបាល​។ របួស​ផ្លូវ​កាយ ផ្លូវ​ចិត្ត និង​ការ​បែក​បាក់​គ្រួសារ ផលប៉ះ​ពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរ​បំផុតគឺ​ទៅលើ ធនធាន​មនុស្ស​។ ប្រជាជន​រាប់លាន​នាក់​បាន​បាត់បង់​ជីវិត​ដោយសារ​ការ​កាប់​សម្លាប់ ការអត់​ឃ្លាន និង​ជំងឺ​។ អ្នករស់រាន​មាន​ជីវិត​ជា​ច្រើន​បាន​បន្សល់​ទុក​នូវ​របួស​ផ្លូវ​កាយ រួម​មាន​ពិការ​ភាព​ដោយសារ​ការងារហួស​កម្លាំង ឬ​ទារុណកម្ម​។ លើសពី​នេះ របួស​ផ្លូវ​ចិត្ត​ដូចជា ជំងឺ​បាក់​ទឹក​ចិត្ត ភាព​តក់ស្លុត​ក្រោយ​របួស​ផ្លូវ​ចិត្ត និង​ការភ័យ​ខ្លាច​នៅតែរុំ​ព័ទ្ធ​ដក់​ជាប់​ក្នុង​ចិត្ត​មនុស្ស​ជា​ច្រើន​។ ក្រុម​គ្រួសារ​ជា​ច្រើន​ត្រូវ​បាន​បែក​បាក់​សមាជិក​ដោយសារ​ការ​សម្លាប់​រង្គាល ឬ​ការ​បាត់បង់​គ្នា​ទៅវិញ​ទៅមក​ក្នុង​ពេល​ជម្លៀស​។ ក្រោយ​ឆ្នាំ ១៩៧៩ ប្រជា​ជន​ជា​ច្រើន​បាន​ចាប់​ផ្តើម​ដំណើរ​ការ​ស្វែងរក​សាច់​ញាតិ​ដែល​បាត់បង់ ដែល​ជា​ដំណើរ​ដ៏ឈឺ​ចាប់ និង​មិន​ប្រាកដ​ប្រជា​។ សង្គម​ទាំងមូល​បាន​បាត់បង់​នូវ​បញ្ញវន្ត…

យុវជន​ជា​កម្លាំង​ចលករ​៖ ការ​ចូល​រួម​ក្នុង​ការ​កសាង​អនាគត​កម្ពុជា

យុវជន​ជា​កម្លាំង​ចលករ​៖ ការ​ចូល​រួម​ក្នុង​ការ​កសាង​អនាគត​កម្ពុជា

យុវជន​គឺជា​ទំពាំង​ស្នង​ឫស្សី និង​ជា​កម្លាំង​ចលករ​ដ៏​សំខាន់​សម្រាប់​អនាគត​របស់​ប្រទេស​ជាតិ​។ នៅ​ក្នុង​បរិបទ​ប្រទេសកម្ពុជា ដែល​បាន​ឆ្លង​កាត់​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ដ៏ជូរចត់ និង​កំពុង​បន្ត​ដំណើរ​ឆ្ពោះ​ទៅរក​ការ​អភិវឌ្ឍន៍ វត្ត​មាន និង​ការ​ចូល​រួម​របស់​យុវជន គឺ​មាន​សារៈសំខាន់​ខ្លាំង​ណាស់​ក្នុង​ការ​កសាង​សង្គម​មួយ​ដែល​រីកចម្រើន ប្រកបដោយ​សន្តិភាព និង​ភាព​រុងរឿង​។ ការ​អភិវឌ្ឍ​មូលធន​មនុស្ស និង​សមត្ថភាព​យុវជន រាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​បន្ត​បន្ទាប់ បាន​ដាក់​ចេញ​នូវគោល​នយោបាយ​ជា​ច្រើន ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​មូលធន​មនុស្ស ពិសេសគឺ​វិស័យ​អប់រំ និង​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​វិជ្ជា​ជីវៈ​។ ការ​វិនិយោគលើ​វិស័យ​អប់រំ គឺ​ដើម្បី​ធានាថា យុវជន​កម្ពុជា​មាន​ចំណេះ​ដឹង ជំនាញ និង​សមត្ថភាព​គ្រប់​គ្រាន់​ក្នុង​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​នៅ​ក្នុងទី​ផ្សារ​ការងារ និង​រួម​ចំណែក​ដល់​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ជាតិ​។ វគ្គ​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​បច្ចេកទេស ភាសា ក៏​ដូចជា​ជំនាញ​ទន់​ផ្សេងៗ ត្រូវ​បាន​លើក​កម្ពស់ ដើម្បី​ឆ្លើយតប​ទៅ​នឹង​តម្រូវការ​បច្ចុប្បន្ន និង​អនាគត​។ តួនាទី​យុវជន​ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម និង​សេដ្ឋកិច្ច យុវជន​សព្វថ្ងៃ​មិន​ត្រឹមតែ​ជា​អ្នក​ទទួលផលពី​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ពួកគេ​ក៏​ជា​កម្លាំង​ដ៏​សកម្ម​ក្នុង​ការ​រួម​ចំណែក​អភិវឌ្ឍ​សង្គម និង​សេដ្ឋកិច្ច​ផងដែរ​។ ពួកគេ​បាន​ចូល​រួម​យ៉ាង​សកម្ម​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ផ្សេងៗ​ដូចជា​៖ ការ​ត្រៀម​ខ្លួន​សម្រាប់​អនាគត និង​ការ​បន្តវេន ការ​ចូល​រួម​របស់​យុវជន គឺ​ស្រប​ទៅនឹង…

សំឡេង​ប្រជាជន​៖ ទស្សនៈ និង​ការ​គាំទ្រ​ចំពោះ​ការ​ដឹកនាំ​ប្រទេស

សំឡេង​ប្រជាជន​៖ ទស្សនៈ និង​ការ​គាំទ្រ​ចំពោះ​ការ​ដឹកនាំ​ប្រទេស

សន្តិភាព ស្ថិរ​ភាព និង​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​ដែល​ប្រទេសកម្ពុជា​សម្រេច​បាននា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ គឺ​មិន​អាច​កាត់​ផ្ដាច់​បានពី​ការ​ចូល​រួម និង​ការ​គាំទ្រ​ដ៏​រឹងមាំ​របស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​គ្រប់​ស្រទាប់​វណ្ណៈ​។ ការ​រួបរួម​ជាតិ​ក្រោម​ឆ័ត្រ​នៃ​រាជ​រដ្ឋាភិបាល គឺជា​កត្តា​គន្លឹះ​ដែល​បាន​នាំ​កម្ពុជា​ឲ្យ​ឆ្លងផុតឧប​សគ្គ​ជា​ច្រើន រហូត​ដល់​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​មួយ​ដែល​កំពុង​មាន​វឌ្ឍន​ភាព​គួរ​ឲ្យកត់សម្គាល់​។ ការជឿ​ជាក់​លើកា​រដឹក​នាំ ក្នុងរយៈ​ពេល​ជា​ច្រើន​ទសវត្សរ៍​កន្លងមក ប្រជាជន​កម្ពុជាភាគ​ច្រើន​បាន​បង្ហាញ​នូវ ការជឿ​ជាក់​យ៉ាង​មុតមាំ ចំពោះ​ការ​ដឹកនាំ​របស់​រាជ​រដ្ឋាភិបាល ទាំង​ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​សម្ដេច​អគ្គ​មហា​សេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន និង​បច្ចុប្បន្ន​ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​សម្ដេច​មហាបវរ​ធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត​។ ការជឿ​ជាក់​នេះ​កើត​ចេញពី​ការ​មើល​ឃើញ​ដោយ​ផ្ទាល់​នូវ​សមិទ្ធផល​ពិត​ប្រាកដ​ដូចជា​៖ មនោសញ្ចេតនាស្នេហាជាតិ និងការរួបរួមគ្នា ការគាំទ្ររបស់ប្រជាពលរដ្ឋមិនមែនត្រឹមតែជាការទទួលស្គាល់សមិទ្ធផលនោះទេ ប៉ុន្តែវាជាការបង្ហាញនូវ មនោសញ្ចេតនាស្នេហាជាតិដ៏ជ្រាលជ្រៅ និងស្មារតីរួបរួមគ្នាជាធ្លុងមួយ។ ព្រឹត្តិការណ៍ជាច្រើនបានបង្ហាញពីទឹកចិត្តនេះ ដូចជាការចូលរួមដ៏ច្រើនកុះករក្នុងការធ្វើដំណើរថ្មើរជើង “Solidarity March” ដើម្បីបង្ហាញការគាំទ្រដល់រាជរដ្ឋាភិបាល និងកងកម្លាំងជួរមុខជាតិ។ ចុចអានអត្ថបទ៖ ពលរដ្ឋ ១៥ ម៉ឺន​នាក់ ចូល​រួម​ដើរ​គាំទ្រ​រដ្ឋាភិបាល ការ​ចូល​រួម​បែប​នេះ​ឆ្លុះ​បញ្ចាំងពី​ការ​យល់​ដឹង​របស់​ប្រជាជន​អំពី​សារៈសំខាន់​នៃ​សាមគ្គី​ភាព​ជាតិ ជា​ពិសេស​នៅពេល​ដែល​ប្រទេស​ជាតិ​ត្រូវ​ការ ឬ​មាន​ការ​គំរាម​កំហែង​ណាមួយ​ដល់កិត្តិយស…

ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ដ៏​ធំធេង និង​វឌ្ឍន​ភាព​កម្ពុជា​ក្នុងរយៈ​ពេល ៤ ទសវត្សរ៍

ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ដ៏​ធំធេង និង​វឌ្ឍន​ភាព​កម្ពុជា​ក្នុងរយៈ​ពេល ៤ ទសវត្សរ៍

ប្រទេសកម្ពុជា​បាន​ឆ្លង​កាត់​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ដ៏ជូរចត់​ជា​ច្រើន ទម្រាំ​បានឈាន​មកដល់​ដំណាក់​កាល​នៃ​សន្តិភាព ស្ថិរ​ភាព និង​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​ដូច​សព្វថ្ងៃ​នេះ​។ រយៈ​ពេល​ជាង ៤ ទសវត្សរ៍​ចុង​ក្រោយ​នេះ ចាប់​តាំងពី​ថ្ងៃ​រំដោះ ៧ មករា ១៩៧៩ គឺជា​ភស្តុតាង​ដ៏រស់​រវើក​នៃ​ការ​ប្រែ​ប្រួល​ដ៏​ធំធេង​របស់​កម្ពុជា ពី​ប្រទេស​ដែលរង​ការ​បំផ្លិច​បំផ្លាញ​ខ្ទេច​ខ្ទាំ ទៅជា​ប្រទេស​មួយ​ដែល​កំពុង​ដើរតួ​នាទី​យ៉ាង​សកម្ម​នៅ​ក្នុង​តំបន់ និង​នៅលើឆាក​អន្តរជាតិ​។ ពី​គំនរផេះផង់ ឆ្ពោះ​ទៅ​ការ​កសាង​មូលដ្ឋាន​គ្រឹះ នៅ​ឆ្នាំ ១៩៧៩ ប្រទេសកម្ពុជា​ស្ថិត​ក្នុង​សភាពទ​ទេ​ស្អាត​។ ប្រជាជន​រាប់លាន​នាក់​បាន​បាត់បង់​ជីវិត សេដ្ឋកិច្ច​ត្រូវ​បាន​បំផ្លាញ សង្គម​បែក​បាក់ ហើយ​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ត្រូវ​បាន​កម្ទេចចោល​។ ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​កើត​ចេញពី​ថ្ងៃ ៧ មករា ប្រទេសកម្ពុជា​បាន​ចាប់​ផ្តើម​ដំណើរ​ការ​កសាង​ឡើង​វិញពី​ចំណុច​សូន្យ​។ វិស័យ​កសិកម្ម​ត្រូវ​បាន​ស្តារ​ឡើង​វិញ​ដើម្បី​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហាអត់​ឃ្លាន សាលា​រៀន និង​មន្ទីរ​ពេទ្យ​ត្រូវ​បាន​បើក​ដំណើរ​ការ​ឡើង​វិញ​ជា​បណ្តើរៗ ទោះបីជា​មាន​ការ​ខ្វះខាត​ធនធាន​យ៉ាង​ច្រើន​ក៏ដោយ​។ ការ​ប្រឹង​ប្រែង​ទាំង​នេះ​បាន​ដាក់​ចេញ​នូវ​មូលដ្ឋាន​គ្រឹះ​ដំបូង​បំផុត​សម្រាប់​ការរស់រាន​មាន​ជីវិត និង​ការ​ស្តារ​សង្គម​ជាតិ​។ សន្តិ​ភាព​ពេញលេញ និង​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ដ៏​ត្រចះ​ត្រចង់ ចំណុច​របត់​ដ៏​សំខាន់​បំផុតគឺ​ការ​សម្រេច​បាន សន្តិ​ភាព​ពេញលេញ នៅ​ឆ្នាំ ១៩៩៨…

ការ​បន្ត​បេសកកម្ម​ដឹកនាំ និង​យុទ្ធ​សាស្ត្រ​បញ្ចកោណ​របស់​សម្ដេច​ធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត

ការ​បន្ត​បេសកកម្ម​ដឹកនាំ និង​យុទ្ធ​សាស្ត្រ​បញ្ចកោណ​របស់​សម្ដេច​ធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត

បន្ទាប់​ពីរយៈ​ពេល​ជាងបួន​ទសវត្សរ៍​នៃ​ការ​ដឹកនាំ​ប្រទេស​ជាតិ​ឲ្យ​ឆ្លង​ផុតពីសង្គ្រាម​រ៉ាំរ៉ៃ ឈាន​ទៅរក​សន្តិ​ភាព​ពេញលេញ និង​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​ដ៏​ត្រចះ​ត្រចង់ សម្ដេច​អគ្គ​មហា​សេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន បាន​សម្រេច​ផ្ទេរ​តំណែង​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ទៅ​ឲ្យ​អ្នក​បន្តវេន​។ នៅ​ថ្ងៃទី ២២ ខែ​សីហា ឆ្នាំ ២០២៣ សម្ដេច​មហាបវរ​ធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ស្បថ​ចូល​កាន់​តំណែង​ជា​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ក្នុង​អាណត្តិទី៧ នៃ​រដ្ឋសភា ដែល​ជា​ការបើក​ទំព័រ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ថ្មី​មួយ​សម្រាប់​កម្ពុជា ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​មនុស្ស​ជំនាន់​ក្រោយ​។ ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ថ្នាក់​ដឹកនាំ និង​ការ​បន្តកេរ​ដំណែល ការ​ផ្ទេរ​តំណែង​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ពី​សម្ដេច​អគ្គ​មហា​សេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ទៅ​សម្ដេច​មហាបវរ​ធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺជា​ការ​ធានា​នូវ​និរន្តរ​ភាព​នៃ​សន្តិភាព ស្ថិរ​ភាព និង​វឌ្ឍន​ភាព​របស់​ជាតិ តាមរយៈ​ការ​បន្ត​កេរ​ដំណែល​ដ៏​រឹងមាំ និង​ការ​ដាក់​ចេញ​នូវ​ចក្ខុ​វិស័យ​ថ្មីៗ​សម្រាប់​អនាគត​កម្ពុជា​។ រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី​នៅតែ​បន្ត​ប្រកាន់​ខ្ជាប់​នូវ​គោលការណ៍​សំខាន់ៗ ដូចជា​ការ​រក្សា​សន្តិភាព ស្ថិរ​ភាព​នយោបាយ ការពារ​ឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ​ភាព​ជាតិ និង​ការ​បន្ត​ជំរុញ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​។…

កម្ពុជា​ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន​៖ ពី​សូន្យ​ដល់​វឌ្ឍន​ភាព

កម្ពុជា​ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន​៖ ពី​សូន្យ​ដល់​វឌ្ឍន​ភាព

បន្ទាប់ពី​ថ្ងៃ​ជ័យ​ជម្នះ ៧ មករា ១៩៧៩ ប្រទេសកម្ពុជា​បាន​រួច​ផុត​ពីរបប​ប្រល័យពូជ​សាសន៍​ខ្មែរ​ក្រហម ប៉ុន្តែ​ប្រទេស​ជាតិ​ទាំងមូល​ត្រូវ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ស្ថាន​ភាពទ​ទេ​ស្អាត​។ ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ត្រូវ​បាន​បំផ្លាញ​ខ្ទេច​ខ្ទាំ ប្រជាជន​ស្លាប់​បាត់បង់​ជីវិត​រាប់លាន​នាក់ ហើយ​សង្គម​ទាំងមូល​ត្រូវ​កសាង​ឡើង​វិញពី​ចំណុច​សូន្យ​។ ក្នុង​ស្ថានភាព​ដ៏​លំបាក​នេះ ស​ម្តេច​អគ្គ​មហា​សេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន បាន​ដើរតួ​នាទី​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ដឹកនាំ​ប្រទេស​ឆ្លង​ផុត​ពីរបប​ខ្មែរ​ក្រហម រហូត​ដល់​នាំមក​នូវ​សន្តិ​ភាព​ពេញលេញ និង​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​ដ៏​ត្រចះ​ត្រចង់​។ ការ​ស្វែងរក​សន្តិភាព និង​នយោបាយ​ឈ្នះ-ឈ្នះ ការងារ​អាទិភាព​បំផុត​របស់​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន គឺ​ការ​បញ្ចប់​សង្គ្រាម​ស៊ីវិល និង​ការ​នាំមក​នូវ​សន្តិ​ភាព​ពេញលេញជូន​ជាតិ​។ តាមរយៈ នយោបាយ​ឈ្នះ-ឈ្នះ ដែល​មាន​លក្ខណៈបត់បែន និង​ស៊ី​ជម្រៅ សម្ដេច​តេជោ​បាន​បង្រួប​បង្រួម​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ខ្មែរ​ក្រហម​ដែល​នៅសេសសល់ ឲ្យវិលត្រឡប់មក​រួមរស់​ជាមួយ​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​វិញ​ដោយ​គ្មាន​ការ​បង្ហូរឈាម​នៅ​ចុង​ទសវត្សរ៍ ១៩៩០​។ នយោបាយ​នេះ​បាន​នាំមក​នូវ សន្តិ​ភាព​ពេញលេញ នៅ​ឆ្នាំ ១៩៩៨ ដែល​ជា​មូលដ្ឋាន​គ្រឹះ​ដ៏​សំខាន់​បំផុត​សម្រាប់​ដំណើរ​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេស​។ ការ​ចរចា ការ​ផ្សះផ្សា​ជាតិ និង​ការទូត​ដ៏​ប៉ិន​ប្រសប់​របស់​សម្ដេចតេជោ គឺជា​គន្លឹះ​ដែល​បានបិទ​បញ្ចប់​សង្គ្រាម​រ៉ាំរ៉ៃ​នៅ​កម្ពុជា​។ កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច…

ការ​កសាង​ជាតិពី​ចំណុច​សូន្យ (១៩៧៩-១៩៩៣)

បន្ទាប់ពី​ថ្ងៃ​ជ័យ​ជម្នះ ៧ មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ ប្រទេសកម្ពុជា​បាន​រួច​ផុត​ពីរបប​ប្រល័យពូជ​សាសន៍​ខ្មែរ​ក្រហម ប៉ុន្តែ​ប្រទេស​ជាតិ​ទាំងមូល​ស្ថិត​ក្នុង​សភាពទ​ទេ​ស្អាត​។ ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ត្រូវ​បាន​បំផ្លាញ​ខ្ទេច​ខ្ទាំ ប្រជាជន​ស្លាប់​បាត់បង់​ជីវិត​រាប់លាន​នាក់ អ្នករស់រាន​មាន​ជីវិតរង​របួស​ផ្លូវ​កាយ និង​ផ្លូវ​ចិត្ត​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ ហើយ​សង្គម​ទាំងមូល​ត្រូវ​កសាង​ឡើង​វិញពី​ចំណុច​សូន្យ​។ វា​ជា​ដំណាក់​កាល​ដ៏​លំបាក​បំផុត​នៃ​ការ​ស្តារ​ប្រទេស​ជាតិ​ឡើង​វិញ​។ ការ​ស្តារ​សេដ្ឋកិច្ច សង្គម និង​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ រដ្ឋ​អំណាច​ថ្មី​ដែល​កើត​ចេញពី​ថ្ងៃ ៧ មករា បាន​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​ប្រឈម​ដ៏​ធំធេង​។ ទីក្រុង​ភ្នំពេញ និង​ទីក្រុង​ផ្សេងៗ​ទៀត​ត្រូវ​បាន​បោះបង់ចោល ហើយវាល​ស្រែ​ចម្ការ​ក្លាយ​ជា​ទីវាល​ស្មៅ​។ ភ្លាមៗ​ក្រោយ​ការ​រំដោះ រដ្ឋ​អំណាច​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ចលនា “ស្ទូង​ស្រូវ​នៅខែ​ប្រាំង” ដើម្បី​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហាអត់​ឃ្លាន និង​ស្ដារ​ផលិតកម្ម​កសិកម្ម​ឡើង​វិញ ដែល​ជា​មូលដ្ឋាន​គ្រឹះ​នៃ​ជីវិត​ប្រជាជន​។ ការ​ស្តារ​ឡើង​វិញ​នូវ​វិស័យ​អប់រំ សុខាភិបាល និង​វប្បធម៌ ក៏​ជា​អាទិភាព​ចម្បង​ផងដែរ​។ សាលា​រៀន និង​មន្ទីរ​ពេទ្យ​ត្រូវ​បាន​បើក​ដំណើរ​ការ​ឡើង​វិញ​ជា​បណ្ដើរៗ ទោះបី​ជា​ខ្វះខាត​ធនធាន​មនុស្ស និង​សម្ភារៈ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ក៏ដោយ​។ ព្រះពុទ្ធ​សាសនា ដែល​ត្រូវ​បាន​បង្ក្រាប​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​ក្នុងរបប​មុន ក៏​ត្រូវ​បាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យរស់​ឡើង​វិញ…

ចលនា​រំដោះ និង​ថ្ងៃ​ជ័យ​ជម្នះ ៧ មករា ១៩៧៩

បន្ទាប់ពី​ជិតបួន​ឆ្នាំ​នៃ​ភាព​ងងឹត​ដ៏​ជ្រៅ​បំផុត ដែល​បាន​សង្កត់សង្កិន​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ឲ្យ​រស់នៅ​ក្នុង​ការភ័យ​ខ្លាច ការ​កាប់​សម្លាប់​រង្គាល និង​ការ​បង្ខំ​ឲ្យ​ធ្វើ​ការហួស​កម្លាំង ទី​បំផុត​ពន្លឺ​នៃ​សង្ឃឹម និង​ការ​រំដោះ​ក៏​បានលេច​ឡើង​ជា​បណ្ដើរៗ​។ ភាពឈឺ​ចាប់ និង​ការរង​ទុក្ខ​វេទនា​ដ៏​ធំធេង​បាន​ជំរុញ​ឲ្យ​មាន​ការ​ក្រោកឈរ​តស៊ូ ដែល​ជា​ចំណុច​ចាប់​ផ្ដើម​នៃ​ដំណើរ​ឆ្ពោះ​ទៅរក​ការ​រំដោះ​ជាតិ​។ កំណើតរណ​សិរ្ស​សាមគ្គី​សង្គ្រោះ​ជាតិ​កម្ពុជា​៖ ពន្លឺ​នៃ​ក្ដី​សង្ឃឹម នៅ​ចុង​ឆ្នាំ ១៩៧៨ ចលនា​ជាតិ​មួយ​បាន​កើត​មាន​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុង​គោលបំណង​តែមួយគត់គឺ ផ្តួល​រំលំរបប​ប្រល័យពូជ​សាសន៍​ប៉ុល ពត​។ ចលនា​នោះ​មាន​ឈ្មោះថា រណ​សិរ្ស​សាមគ្គី​សង្គ្រោះ​ជាតិ​កម្ពុជា (RNSK) ដែល​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើងជា​ផ្លូវ​ការ​នៅ​ថ្ងៃទី ២ ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៨ នៅ​តំបន់​ស្នួល ខេត្ត​ក្រចេះ​។ ការ​បង្កើតរណ​សិរ្ស​នេះ គឺជា​ការ​ប្រមូល​ផ្តុំ​កម្លាំង​អ្នក​ស្នេហា​ជាតិ​ជា​ច្រើន​រូប ដែល​ធ្លាប់​ជា​អតីត​កម្មាភិបាល​ខ្មែរ​ក្រហម ហើយ​បាន​មើល​ឃើញ​ពី​ភាព​ឃោរឃៅ​ឥត​ព្រំដែន​របស់របប​នេះ ក៏​សម្រេច​ចិត្ត​បះបោរ​ប្រឆាំង​។ ក្នុង​ចំណោម​អ្នក​ដឹកនាំ​សំខាន់ៗ​ដែល​បាន​ដើរតួ​នាទី​យ៉ាង​សកម្ម​ក្នុង​ការ​បង្កើត និង​ដឹកនាំរណ​សិរ្ស មាន​ដូចជា ស​ម្តេច​អគ្គ​មហា​សេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ដែល​ជា​កម្លាំង​ស្នូល​មួយ​រូប បានភៀស​ខ្លួន​ទៅវៀតណាម​ដើម្បី​ស្វែងរក​ការ​គាំទ្រ…