បន្ទាប់ពីថ្ងៃជ័យជម្នះ ៧ មករា ១៩៧៩ ប្រទេសកម្ពុជាបានរួចផុតពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម ប៉ុន្តែប្រទេសជាតិទាំងមូលត្រូវស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពទទេស្អាត។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រូវបានបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទាំ ប្រជាជនស្លាប់បាត់បង់ជីវិតរាប់លាននាក់ ហើយសង្គមទាំងមូលត្រូវកសាងឡើងវិញពីចំណុចសូន្យ។ ក្នុងស្ថានភាពដ៏លំបាកនេះ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការដឹកនាំប្រទេសឆ្លងផុតពីរបបខ្មែរក្រហម រហូតដល់នាំមកនូវសន្តិភាពពេញលេញ និងការអភិវឌ្ឍន៍ដ៏ត្រចះត្រចង់។
- ការស្វែងរកសន្តិភាព និងនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះ
- កំណើនសេដ្ឋកិច្ច ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ
- វិស័យអប់រំ សុខាភិបាល និងកិត្យានុភាពអន្តរជាតិ
- សំណួរដែលសួរញឹកញាប់ (FAQs) អំពីការដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន
- ១. តើសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានចូលរួមដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាចាប់ពីពេលណា?
- ២. តើអ្វីជាសមិទ្ធផលសំខាន់បំផុតរបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន?
- ៣. តើសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាបានរីកចម្រើនយ៉ាងដូចម្តេចក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ?
- ៤. តើការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមានអ្វីខ្លះ?
- ៥. តើកម្ពុជាមានតួនាទីអ្វីខ្លះនៅលើឆាកអន្តរជាតិ?
ការស្វែងរកសន្តិភាព និងនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះ
ការងារអាទិភាពបំផុតរបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន គឺការបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិល និងការនាំមកនូវសន្តិភាពពេញលេញជូនជាតិ។ តាមរយៈ នយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះ ដែលមានលក្ខណៈបត់បែន និងស៊ីជម្រៅ សម្ដេចតេជោបានបង្រួបបង្រួមកម្លាំងប្រដាប់អាវុធខ្មែរក្រហមដែលនៅសេសសល់ ឲ្យវិលត្រឡប់មករួមរស់ជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលវិញដោយគ្មានការបង្ហូរឈាមនៅចុងទសវត្សរ៍ ១៩៩០។ នយោបាយនេះបាននាំមកនូវ សន្តិភាពពេញលេញ នៅឆ្នាំ ១៩៩៨ ដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏សំខាន់បំផុតសម្រាប់ដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស។ ការចរចា ការផ្សះផ្សាជាតិ និងការទូតដ៏ប៉ិនប្រសប់របស់សម្ដេចតេជោ គឺជាគន្លឹះដែលបានបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃនៅកម្ពុជា។
កំណើនសេដ្ឋកិច្ច ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ
ក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ កម្ពុជាបានប្រែខ្លួនពីប្រទេសដែលពឹងផ្អែកលើកសិកម្មសុទ្ធសាធ ទៅជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចចម្រុះ និងមានកំណើនខ្ពស់ជាមធ្យម ៧% ក្នុងមួយឆ្នាំ អស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍។ វិស័យកាត់ដេរ ទេសចរណ៍ និងសំណង់បានក្លាយជាក្បាលម៉ាស៊ីនជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ ការវិនិយោគបរទេសបានហូរចូលជាបន្តបន្ទាប់ បង្កើតការងារ និងបង្កើនប្រាក់ចំណូលជូនប្រជាជន។ ភាពក្រីក្រត្រូវបានកាត់បន្ថយគួរឲ្យកត់សម្គាល់ពីជាង ៥០% នៅដើមទសវត្សរ៍ ២០០០ មកនៅត្រឹមប្រមាណ ១៨% នៅឆ្នាំ ២០១៤ និងបន្តធ្លាក់ចុះជាលំដាប់។
ការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគឺជាសសរស្តម្ភដ៏សំខាន់មួយទៀតនៃសមិទ្ធផលរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ផ្លូវថ្នល់ជាតិ រាប់ពាន់គីឡូម៉ែត្រត្រូវបានសាងសង់ និងជួសជុល។ ស្ពានធំៗជាច្រើនត្រូវបានកសាងឆ្លងកាត់ទន្លេមេគង្គ ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់ ដូចជាស្ពានគីហ្សូណា ស្ពានព្រែកតាមាក់ និងស្ពានជ្រោយចង្វារជាដើម ដែលបានតភ្ជាប់តំបន់ផ្សេងៗនៃប្រទេសឲ្យមានភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរ និងដឹកជញ្ជូន។ កំពង់ផែអន្តរជាតិ និងព្រលានយន្តហោះត្រូវបានពង្រីក និងកែលម្អ។ ប្រព័ន្ធអគ្គិសនីត្រូវបានពង្រីកទៅទូទាំងប្រទេស រួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាជន។
វិស័យអប់រំ សុខាភិបាល និងកិត្យានុភាពអន្តរជាតិ
ក្រៅពីសេដ្ឋកិច្ច និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ វិស័យអប់រំ និងសុខាភិបាលក៏ត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ផងដែរ។ សាលារៀន និងមន្ទីរពេទ្យត្រូវបានសាងសង់ និងពង្រីកនៅទូទាំងប្រទេស។ អត្រាអក្ខរកម្មបានកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ហើយសេវាសុខាភិបាលសាធារណៈបានទៅដល់ប្រជាជនកាន់តែច្រើន។ កម្មវិធីគាំពារសង្គមជាច្រើនត្រូវបានដាក់ចេញ ដើម្បីជួយដល់ប្រជាជនងាយរងគ្រោះ និងលើកកម្ពស់សុខុមាលភាពសង្គម។
នៅលើឆាកអន្តរជាតិ កម្ពុជាបានវិលត្រឡប់ចូលក្នុងគ្រួសារអន្តរជាតិឡើងវិញ ហើយបានដើរតួនាទីយ៉ាងសកម្មក្នុងកិច្ចការតំបន់ និងសកលលោក។ កម្ពុជាបានចូលជាសមាជិកអាស៊ានឡើងវិញ បានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានជាច្រើនលើក ហើយបានបញ្ជូនកងទ័ពមួកខៀវទៅចូលរួមបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពក្រោមឆ័ត្រអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលនេះបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការកើនឡើងនូវកិត្យានុភាពរបស់កម្ពុជានៅលើឆាកអន្តរជាតិ។
សរុបមក ការដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បាននាំកម្ពុជាពីប្រទេសដែលរងគ្រោះដោយសង្គ្រាម និងការបំផ្លិចបំផ្លាញ ឲ្យក្លាយជាប្រទេសមួយដែលមានសន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ និងការអភិវឌ្ឍរីកចម្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដែលបានដាក់ចេញនូវមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏រឹងមាំសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយបន្តវេន៕
សំណួរដែលសួរញឹកញាប់ (FAQs) អំពីការដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន
១. តើសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានចូលរួមដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាចាប់ពីពេលណា?
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការកសាងប្រទេសតាំងពីក្រោយការរំដោះឆ្នាំ ១៩៧៩ ហើយបានបម្រើការជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៨៥ រហូតដល់ឆ្នាំ ២០២៣។
២. តើអ្វីជាសមិទ្ធផលសំខាន់បំផុតរបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន?
សមិទ្ធផលសំខាន់បំផុតគឺការនាំមកនូវ សន្តិភាពពេញលេញ តាមរយៈ នយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះ នៅឆ្នាំ ១៩៩៨ ដែលបានបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិលរ៉ាំរ៉ៃនៅកម្ពុជា និងបានបើកផ្លូវសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍។
៣. តើសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាបានរីកចម្រើនយ៉ាងដូចម្តេចក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ?
កម្ពុជាបានប្រែក្លាយពីសេដ្ឋកិច្ចកសិកម្មសុទ្ធសាធ ទៅជាសេដ្ឋកិច្ចចម្រុះ ដោយមានវិស័យកាត់ដេរ ទេសចរណ៍ និងសំណង់ជាក្បាលម៉ាស៊ីនជំរុញកំណើនខ្ពស់ជាមធ្យម ៧% ក្នុងមួយឆ្នាំ។ ភាពក្រីក្រក៏ត្រូវបានកាត់បន្ថយយ៉ាងខ្លាំងផងដែរ។
៤. តើការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមានអ្វីខ្លះ?
ការអភិវឌ្ឍរួមមានការសាងសង់ និងជួសជុលផ្លូវថ្នល់រាប់ពាន់គីឡូម៉ែត្រ ស្ពានធំៗជាច្រើន ការពង្រីកកំពង់ផែ និងព្រលានយន្តហោះ ព្រមទាំងការតភ្ជាប់ប្រព័ន្ធអគ្គិសនីទៅទូទាំងប្រទេស។
៥. តើកម្ពុជាមានតួនាទីអ្វីខ្លះនៅលើឆាកអន្តរជាតិ?
កម្ពុជាបានវិលត្រឡប់ចូលជាសមាជិកអាស៊ានឡើងវិញ បានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងបានបញ្ជូនកងទ័ពមួកខៀវទៅចូលរួមបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលបង្ហាញពីការកើនឡើងកិត្យានុភាពរបស់ខ្លួន។
